Yaygın görülen kanser türlerinden biri olan deri kanserlerinin en tehlikelisi “malign melanom”dur. Hastalığı tetikleyici faktör güneştir. Bu nedenle küçük büyük herkesin güneşten korunması hayati önem taşır. Ayrıca herkes belli aralıklarla benlerini ve tüm derisini gözlemlemeli…

Eylem Acar Kliniğin sahibi Dermatolog Dr. Eylem Acar,cilt kanseriyle ilgili şu bilgileri verdi: Bu hastalıkta “bazal hücreli karsinom” sayısal olarak insanlarda en sık görülen tümörleden birisidir.Tüm kanserler ve deri kanser türleri içinde en iyi huylu olanıdır.Yüzde 85 baş, boyun bölgesinde görülür. En çok açık tenli, mavi gözlü, sarışın ve güneş yanığı gelişme riski yüksek olan insanlarda görülür. 1-2 cm boyutuna ulaşmaları için aylar yıllar gereken çok yavaş ilerleyen tümörlerdir. Bu kanser tipi neredeyse hiç metastaz (diğer organlara sıçrama) yapmaz. Ancak sınırlı bir büyüme göstermez ve devamlı olarak gelişir. Klinik görüntüsü değişik şekillerde olabilir. Deriden kabarık tümoral yapı, skar dokusuna benzer yapı, eritemli görünüm şeklinde olabilir.

“Squamöz hücreli karsinom”da ise deride kabarıklıklar veya kırmızı kabuklu yaralar şeklinde ortaya çıkabilir. En sık kulak, yüz, dudak ve ağızda görülür. özellikle el sırtı ve yüz gibi güneşe çok maruz kalan bölgelerde görülür. Açık renkli ve açık renk gözlü kişilerde çok daha fazla görülür. İlk başlangıcı sert, eritemli (kızarık) üzeri damarlı bir şişlik şeklinde olup zamanla ülserleşir. Dolası ile fazla karakteristik olmayan böyle bir lezyondan kanser tanısı koymak için mutlaka dermatolog muayenesi şarttır. Meslek gereği güneş ışınlarına fazla maruz kalmış çiftçi, denizci, arkeolog,inşaat işçisi gibi meslek gruplarının daha dikkatli olmaları gerekir. Ayrıca bazı kronik ülserasyon yapan hastalıklar ve bağışıklık sisteminin zayıfladığı hastalık gruplarında bu cilt kanserleri çok daha fazla görülür. Bazal hücreli karsinomanın tersine diğer organlara yayılabilir.

VÜCUTTAKi BENLERE DiKKAT!

“Malign melanom” ise en habis deri tümörüdür. Melanositlerin (derimize rengini veren pigment hücreleri) yapılarının bozularak kontrolsüz çoğalmasıyla gelişir. Lezyonların bir kısmı var olan bir ben üzerinde; bir kısmı da normal bir cilt zemininde (saçlı deri, tırnak yatağı gibi) gelişir. Erken tanı konulduğunda tedavi edilebilir. Aksi takdirde tüm vücuda yayılabilir ve tedavi şansı ortadan kalkar. Malign melanom deri kanserleri içinde en kötü huylu olanıdır ve birinci derecede çocukluk çağında güneş yanığı geçirmek sorumlu tutulmaktadır. Malign melanoma gelişme riski yüksek olanlar şöyle sıralanabilir:



ben_aldirmak_71
-Açık tenli, açık renk gözlü, kızıl-sarı saçlı veya kolaylıkla güneş yanığı gelişebilen deri tipine sahip kişiler.
-Uzun süre yoğun güneş ışığına maruz kalmış kişiler.
-Ailesinde deri kanseri (malign melanom) olan kişiler.
-Büyük doğumsal benler.
-Anormal görünümlü nevüsü olan kişiler.
-Çok sayıda benleri olanlar.

Güneş tetikleyici…

Melanom için en önemli tetikleyici faktör güneştir. Hayat boyunca maruz kaldığımız ultraviyole dozunun yüzde 80’nini yaşamımızın ilk 18 yılı içinde alırız. Bu nedenle özellikle bebek, çocuk ve gençlerin güneşten bilinçli şekilde korunması cilt kanseri riski açısından hayati önem taşımaktadır.

İşte önemli belirtileri:

Deri melanomunun ilk belirtileri, benin büyüklüğünde, şeklinde renk ve çapındaki değişikliklerdir. Bu değişiklikler (ABCD kuralı) benlerde
A. Asimetri,
B. Border (kenar) düzensizliği,
C. Color (renk) değişikliği (tümüyle benin rengi koyulaşabilir veya daha açık renkli olabilir veya benin yapısında birden fazla renk değişimi gözlenebilir.
D. Diameter (çapta) genişleme veya kabarıklığının artması şeklindedir. Dijital dermatoskopi ile benlerin haritası oluşturularak noktasal lokalizasyonları belirlenip her bir ben için dermatoskopik görüntü alınır ve kayıt edilir. Benlerdeki şüpheli değişiklikler matematiksel olarak hesaplanıp malign melanom riskini gösteren bir indeks oluşturur. Erken evre melanom tanı şansı dijital dermatoskopik inceleme ile yüzde 90’lara çıkar. Kesin tanı deri biyopsisi ile konulur.

ERKEN TEŞHiSi MÜMKÜN MÜ?

Risk grubundaki her bireyin aralıklarla kendi benlerini ve tüm derisini gözlemlemesi önerilir. Bu rutin gözlem sırasında var olan benlerde saptanan şekil ve renk değişiklikleri özellikle bendeki belirgin büyüme, iltihabı reaksiyon, kanama, kabuklanma ve kaşınma cilt kanserine işaret edebilir. Bununla birlikte unutulmamalıdır ki malign melanom lezyonlarının büyük bir kısmı normal cilt zemininde; saçlı deride, tırnak yatağında da gelişebilir. Bu nedenle tüm deri de ortaya çıkan değişiklikler izlenmelidir. Yeni gelişen değişik görünümlü, hızlı büyüyen bir lezyonun saptanması durumunda da acilen bir dermatoloğa baş vurulmalıdır. Cilt hastalıkları uzmanı önce çıplak gözle lezyonu değerlendirir, Melanoma şüphesi uyandıran lezyona dermatoskopi ile bakılır ve kesin tanı için biyopsi alınır. Bir lezyonun melanom olduğundan kuşkulanıldığında derhal biyopsi yapılmalıdır. Yapılacak biyopsi melanomun yayılmasına neden olmaz.