Kanser Sağlık

Kanser Sağlık

Kanser ile alakalı merak edilen tüm konular burada yer almaktadır.

*Diyet ve aile hikayesi
*Yağdan zengin diyetle beslenme
*Crohn hastalığı
*Çöliak hastalığı
*Ailesel adenomatöz polipozis (FAP)

Hastalık sinsi gidişlidir ve başlangıç evresinde belirgin bir klinik tablo görülmez. Halsizlik, iştahsızlık, belirsiz karın ağrıları olur. Bazı olgularda rahatsızlıklar tümörün yerleşimi hakkında fikir verebilir. Onikiparmakbağırsağının ilk bölümündeki kanser, genellikle onikiparmakbağırsağı ülserine çk benzeyen belirtiler verir (karın üst kısmından sırta doğru yayılan ağrı, kanlı dışkı ve kusma, kansızlık gibi). Tümörün büyümesiyle birlikte bulantı, kusma, ve karın gerginliği gibi tıkanma belirtileri de gelişir.

Onikiparmakbağırsağında, safra kanalının (safra bu kanal yoluyla bağırsağa dökülür; koledok) döküldüğü yerde gelişen kanserler genellikle kaşıntı, beyazımsı dışkı ve kanda safra boyalarının artması gibi belirtiler veren tıkanma sanlığı yapar.

İnce bağırsağın incelendiği testler, teşhis ve evreleme amacıyla kullanılır.

İnce bağırsak ve çevresinin görüntülenmesini sağlayan yöntemler tanının konmasını ve kanserin yayılımının tespitini sağlar. Kanser hücrelerinin yayılımının miktarının tespitine evreleme denir.

Tedavi planlanırken, ince bağırsak kanserinin tipinin bilinmesi ve tümörün cerrahi olarak çıkartılıp çıkartılamayacağının bilinmesi önemlidir. Teşhis, tanı ve evreleme için yapılan test ve yöntemler aynı zamanda yapılmaktadır. Aşağıdaki test ve yöntemler kullanılmaktadır:

• Fizik muayene ve anamnez: Sağlık genel belirtilerinin durumu ve anormal durumların tespiti için yapılan genel vücut muayenesi. Hastanın sağlık alışkanlıklarının ve geçmiş hastalıklarının ve tedavilerinin değerlendirilmesi

Bazı faktörler prognoz ve tedavi seçeneklerini etkiler.

Prognoz ve tedavi seçeneklerini etkileyen faktörler şunlardır:

• İnce bağırsak kanserinin tipi
• Vücudun diğer kısımlarına yayılıp yayılmadığı
• Kanserin cerrahi ile çıkarılıp çıkarılamadığı
• Kanser tanısının yeni konması veya hastalığın tekrarlaması
• İnce bağırsak kanserinin tanı ve teşhis yöntemleri evreleme amacıyla tanı anında birlikte yapılmaktadır.
• İnce bağırsak kanserleri tümörün cerrahi tarafından tam olarak çıkarılıp çıkarılmamasına bağlı olarak gruplanır.

Evreleme kanserin ne kadar yayıldığının bulunması sağlar, fakat tedavi kararı evrelendirmeye dayandırılmaz.

İnce bağırsak kanserleri tümörün cerrahi tarafından tam olarak çıkarılıp çıkarılmamasına bağlı olarak gruplanır.
Tedavi kanserin cerrahi olarak çıkarılıp çıkarılamamasına ve primer veya metastatik kanser olarak tedavi edilmesine bağlıdır.

Klasik tıpta tedavi seçeneklerine bakış ;

- Cerrahi
- Radyoterapi
- Kemoterapi
- Diğer tedavi yöntemleri klinik çalışmalarla denenmektedir.

Bunlar:
-Bioterapi
- Radyosensitizerli radyoterapi
İnce bağırsak kanserli hastalarda üç farklı tedavi yöntemi vardır.İnce bağırsak kanserli hastalar için farklı tedavi yöntemleri mevcuttur. Bazı tedaviler standart (halen kullanılan) tedaviler olup, bazıları ise klinik çalışmalarla denenmektedir. Klinik çalışma araştırmaları ile güncel tedaviler geliştirilmekte veya kanserli hastalarda yeni tedavi hakkında bilgi alınmaktadır.

Kullanılan üç farklı tedavi yöntemi

Cerrahi : İnce bağırsak kanserlerinde en sık uygulanan tedavi yöntemidir. Aşağıdaki cerrahi yöntemlerden birisi uygulanır:

Normalde vücudun dokularını oluşturan sağlıklı hücreler düzenli olarak büyür, bölünür ve yenilenirler. Bu vücudu sağlıklı kılar. Bazen belirli hücreler anormal olarak gelişirler ve kontrolsüz büyürler. Bu olduğu zaman tümörler oluşmaya başlar. Tümörler iyi huylu (kanser olmayan) veya kötü huylu (kanser) olabilir.

Rahim kanserinin en sık görülen çeşidi rahim içi (endometrium) kanseridir. Rahim içi (endometrium) kanseri rahim içi döşemesinde (endometrium) oluşur. Sarkom başka çeşit bir rahim kanseridir. Sarkom kas veya diğer dokulardan köken alır. Sarkom rahim içi (endometrium) kanserinden daha nadir görülür ancak rahim içi kanserinden daha saldırgandır ve belirtileri farklıdır. Rahim içi kanseri sarkomdan daha sık görüldüğü ve belirtileri farklı olduğu için bu sayfada esas olarak rahim içi kanseri anlatılacaktır ve rahim içi kanseri yerine kısaca rahim kanseri denilecektir.

Rahim kanseri teşhisi için en önemli şey belirtiler açısından uyanık olmaktır. Anormal kanama, lekelenme, yeni bir akıntı veya menopozdan sonra kanama veya lekelenme olması rahim kanseri belirtileridir. Bu belirtiler daimi olabileceği gibi geçici de olabilir. Özellikle menopozdan sonra, her anormal kanamanın bir doktor tarafından kontrol edilmesi gerekir.

Menopoz sonrası yaşanan vajinal kanamalar en önemli belirtidir. Bu kanamalar, hafif veya ağır kanamalar gibi geniş bir yelpazede görülebilir.
Vajinadan gelen çok az kanlı fakat, sulu ve kokulu akıntı
Cinsel ilişki sonrası kanama (postkoital kanama)
Menopoz dönemine girmemiş kadınlarda adet dönemleri aralarında yaşanan kanamalar nadir de olsa rahim kanserinin belirtisidir.
Cinsel ilişki sonrası ağrı, karında ağrı ve karında rahatsızlık hissi rahim kanseri belirtisi olabilmektedir.
rahim kanserinin ileri evrelerinde halsizlik, kilo kaybı ve kabızlık gibi diğer belirtiler ortaya çıkabilmektedir.

Rahim kanserine neyin neden olduğunu tam olarak bilemiyoruz fakat bu hastalıkla ilişkili bazı risk faktörleri vardır. Birçok rahim kanseri hormon bağımlıdır. Bir kadındaki hormon düzensizliği rahim kanserine neden olabilir. Kadında overler (yumurtalıklar) tarafından salgılanan ve adet siklusunu düzenleyen östrojen ve progesteron adlı hormonlar vardır. Bu hormonların düzenli salınımı her ay devam eder. Endometrium kanserinde bilinen nedenler ve riskler; erken yaşta başlayan adet, gecikmiş menapoz, infertilite (kısırlık), ve obezite (şişmanlık) gibi kadında östrojen miktarını artıran durumlardır.

Rahim kanseri en sık görülen jinekolojik kanserdir. Her 100 kadının 2 veya 3’ü yaşamları boyunca rahim kanseri olurlar.

Rahim kanseri 40 yaşından küçük kadınlarda nadir görülür. En sık 60 yaş civarında görülür. Bazı kadınların diğerlerinden daha fazla riski vardır (bkz kutu). Bazı risk faktörleri öströjen kullanımı ile ilişkili olabilir. Öströjen, kadınların yumurtalıklarında üretilen bir hormondur. Bir kadının yumurtalıkları menopozdan sonra öströjen üretmeyi kestiğinde öströjen ilaç olarak alınabilir (hormon tedavisi). Rahmi alınmamış bir kadın öströjeni tek başına alırsa rahim kanseri riski artar. Öströjen bir başka hormon olan progesteronla birlikte alındığında kadınlar bu risk artışına karşı korunmuş olurlar.
Bazı faktörler kadınların rahim kanseri riskini artırabilirler;

Şişmanlık
Düzensiz adet görme
Hiç çocuk sahibi olmama
Kısırlık
Meme kanserini tedavi etmek veya önlemek için tamoksifen kullanımı
Ailede rahim kanseri öyküsü olması

Hiçbir şikayeti olmayan kadınlarda rahim kanseri için herhangi bir tarama testi yoktur. Fakat rahim kanseri olan çoğu kadında erken belirtiler vardır. Rahim kanseri teşhisi için birçok yöntem kullanılabilir:

Endometrial biyopsi: İnce birplastik kateterle rahmin içinden küçük bir miktar dokunun alınıp mikroskopla incelendiği bir tetkik. Bu, anormal hücreleri kontrol etmenin ilk adımı olacaktır.
Vajinal ultrason: Rahim içi döşemesinin kalınlığını ve rahmin büyüklüğünü kontrol etmek için ses dalgalarının kullanıldığı bir tetkik.
Histeroskopi: Rahmin içini gözlemek veya cerrahi müdahale yapmak için ince, ışıklı bir teleskopun kullanıldığı cerrahi bir işlem
Kürtaj: Rahim ağzının genişletilip rahmin içinden dokuyu nazikçe kazıyarak veya şırınga ile çekildiği bir işlem.

Tedavinin şekli sağlığınıza ve durumunuza bağlıdır. Sizin için hangi seçeneğin en iyisi olduğu hakkında doktorunuzla konuşun.
Rahim kanseri ameliyatı

Eğer rahim kanseri saptanırsa hastalığı tedavi etmek ve daha ileri tedavilerin gerekli olup olmayacağını öğrenmek için ameliyat yapılır. Ameliyat sırasında hastalığın evresi saptanır. Evreleme doktorunuzun hangi tedavin en iyi başarı şansı verdiğine karar vermesine yardımcı olur. Kanser evreleri 1’den 4’e kadardır. Dördüncü evre en ilerisidir. Kanserin evresi tedaviyi ve sonucunu etkiler. Hastaların çoğunun hem rahmi hem de yumurtalıkları alınır. Çoğu vakada bu karından yapılır. Nadiren vajinal veya laparoskopi ile yapılabilir. Kanser rahimde olsa bile rahim kanseri olan hastaların yumurtalık kanseri riski artmış olduğu için yumurtalıklar da alınabilir. Alt karın bölgesindeki lenf düğümleri de kanserin yayılıp yayılmadığını görmek için alınabilir.
Rahim içi kanseri radyasyon (ışın) tedavisi

Doğum kontrol ilaçlarının rahim kanseri riski azaltıcı etkisi vardır. Bu koruma, ilaçların kullanımından sonraki 10 yıl devam eder. Şeker hastalığının kontrol altına alınması ve uygun vücut ağırlığının yakalanması rahim kanseri riskini azaltır. Eğer menapozal belirtileriniz varsa ve östrojen replasman tedavisi almayı düşünüyorsanız doktorunuzdan rahim kanseri riski hakkında bilgi alınız. Birçok rahim kanseri yıllar içerisinde ve çoğu daha zararsız olan problemlerin devamı olarak oluşur. Hiperplazi rahmin artmış büyümesi sebebiyle olan daha az ciddi bir durumdur. En fazla görülen basit hiperplazi ilaçla tedavi edilebilir ve çok az oranda rahim kanserine neden olabilir. Ancak diğer hiperplazi tiplerinde kanser gelişme riski fazladır. Progesteron tedavisi, histerektomi tedavide düşünülebilir.

Radyasyon almamış olan kadınların tedavinin işe yaradığından emin olmak için 2-3 yıl boyunca 3-4 ayda bir doktorlarını görmeleri gerekir. Ondan sonra doktorlarını yılda iki kez görmelidirler. Radyasyon almış kadınlar doktorlarını daha seyrek görebilirler. Hastalığı birinci evredeki kadınların % 85-90’ı tedaviden sonraki 5 yıl boyunca hiçbir kanser bulgusu göstermezler. Tamamen iyileşme şansı daha ileri hastalıkta düşer (yüksek evrelerde).
Sonuç olarak…

Rahim kanseriniz varsa doktorunuzla konuşun. Çoğu vakada rahim kanseri tedavi edilebilir. Doktorunuz ve bakımınızla ilgili diğer kişiler iyileşmenize ve sağlıklı kalmanıza yardımcı olabilirler.

Risk faktörleri

Kadın: Kadın olmak meme kanseri oluşum riskini artırır. Fakat meme kanseri olan her 100 kadına karşılık 1 erkekte aynı hastalık görülecektir.

Yaş: Yaşlandıkça taşıdığınız risk artar. Doksan yaşına kadar yaşayacağınız varsayılırsa, tüm yaşamınız boyunca meme kanserine yakalanma riskiniz yaklaşık %14'tür. Bu durum kulağa korkunç gelebilir, çünkü 90 yıllık bir yaşam süresinde yaklaşık yedi kadından birinde meme kanseri görülmesi anlamına gelmektedir. (1)

Genetik faktörler:Günümüze kadar kalıtıma bağlı meme kanserleri iki gen ile ilişkilendirilmiştir:
Meme kanseri geni 1 anlamına gelen BRCA1 ve meme kanseri geni 2 anlamına gelen BRCA2 genleri:
Bu genlerin görevi meme hücrelerinin normal olarak gelişmelerini sağlamak ve kanser hücrelerinin çoğalmasını engellemektir. Ancak bu genlerde bozukluk veya mutasyonlar olursa meme kanseri riskinde artış meydana gelir. Anormal BRCA1 ve BRCA2 genleri tüm meme kanserlerinin yaklaşık %10'undan sorumludur.

Kadın meme kanserine yakalanma riskini doktoruyla konuşmalı. Ne zaman kontrollere başlayacağını ve ne sıklıkta kontrol edileceğini sormalı. Bu kararlar diğer tıbbi kararlar gibi kadının ihtiyaçlarına göre olmalı. Kanser için taramanın belirtiler olmadan önce olması önemli. Bu doktorların kanseri bulup ona göre davranmasına yardım eder. Kanser erken bulunduğunda tedavi daha etkili olur. Doktor, meme kanseri belirtileri görülmeden önce tarama önerebilir.

Mamografi
Klinik meme testi
Kişisel meme testi

Mamografi

Meme kanserini erken bulmak için NCI aşağıdakileri önerir:

40 yaş ve üstündeki kadınlar her 1-2 yılda bir mamografi (göğsün röntgeni) çektirmeliler.
Ortalamanın üstünde meme kanseri riski olan kadınlar doktorlarıyla 40 yaşından önce mamografi çektirip çektirmeyeceklerin ve ne sıklıkta olması gerektiğini konuşmalılar.